 |
| Prostat Kanseri Hakkında Bilmeniz Gereken Herşey |
Prostat kanseri nedir?
Prostat kanseri, her yıl orta yaşlı veya daha büyük olan binlerce erkeği etkileyen ciddi bir hastalıktır. Vakaların yaklaşık yüzde 60'ı 65 yaşından büyük erkeklerde görülür. Amerikan Kanser Derneği (ACS) , 2019'da 174.650 Amerikalı erkeğe bu durumun yeni teşhis edileceğini tahmin ediyor.
Prostat, bir erkeğin alt karnında bulunan küçük bir bezdir. Mesanenin altında bulunur ve üretrayı çevreler. Prostat testosteron hormonu tarafından düzenlenir ve semen olarak da bilinen seminal sıvı üretir. Semen, boşalma sırasında üretradan çıkan sperm içeren maddedir.
Prostatta tümör adı verilen anormal, malign bir hücre büyümesi oluştuğunda buna prostat kanseri denir. Bu kanser vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu durumlarda, kanser prostattan hücrelerden oluştuğu için, buna hala prostat kanseri denir.
Üroloji Bakım Vakfı na göre, prostat kanseri ABD'de erkeklerde kanser ölümlerinin ikinci önde gelen nedenidir.
Prostat kanseri türleri
Prostat kanseri vakalarının çoğu adenokarsinom adı verilen bir kanser türüdür. Bu, prostat bezi gibi bir bezin dokusunda büyüyen bir kanserdir.
Prostat kanseri de ne kadar hızlı büyüdüğüne göre kategorize edilir. İki tür büyüme vardır:
- agresif veya hızlı büyüyen
- agresif olmayan veya yavaş büyüyen
Agresif olmayan prostat kanseri ile tümör zamanla büyümez veya çok az büyür. Agresif prostat kanseri ile tümör hızla büyüyebilir ve vücudun kemikler gibi diğer bölgelerine yayılabilir.
Prostat kanseri nedenleri ve risk faktörleri
Prostat kanserinin bilinen bir nedeni yoktur. Tüm kanserler gibi, aile öyküsü (genetik) veya belirli kimyasallara maruz kalma da dahil olmak üzere birçok şeyden kaynaklanabilir.
Kışkırtan faktör ne olursa olsun, prostatta hücre mutasyonlarına ve kontrolsüz hücre büyümesine yol açar.
Peki kimler risk altında?
Prostat kanseri herhangi bir erkekte ortaya çıkabilir, ancak bazı faktörler hastalık riskinizi artırır. Bu risk faktörleri şunları içerir:
- Yaşlılık
- ailede prostat kanseri öyküsü (gentik)
- belirli etnik kökenler veya ırklar, örneğin, Afro-Amerikan erkeklerde prostat kanseri olma riski daha yüksektir. Araştırmalar bunu ortaya koymuştur.
- şişmanlık
- genetik değişiklikler
Yaşadığınız yer prostat kanseri riskinizde de rol oynayabilir. Bu önemli etkendir.
Prostat kanseri yaşı nedir
Yukarıda belirtildiği gibi, yaş prostat kanseri için birincil risk faktörüdür. Hastalık en sık 65 yaşından büyük erkeklerde görülür. 60 ila 69 yaş arasındaki 14 erkekten yaklaşık 1'inde görülür.
Prostat kanseri belirtileri nelerdir
Bazı prostat kanseri formları agresif değildir, bu nedenle herhangi bir semptomunuz olmayabilir. Bununla birlikte, ilerlemiş prostat kanseri sıklıkla semptomlara neden olur.
Aşağıdaki belirtilerden veya semptomlardan herhangi birine sahipseniz, doktorunuzu aramaktan çekinmeyin. Prostat kanserinin bazı semptomlarına başka durumlar neden olabilir, bu nedenle muayeneye ihtiyacınız olacaktır. Doğru tanı ve tedaviyi aldığınızdan emin olabilirler.
Prostat kanseri belirtileri idrar problemleri, cinsel problemler ve ağrı ve uyuşukluk gibi durumlar içerebilir.
İdrar problemleri
İdrar problemleri yaygın bir semptomdur çünkü prostat mesanenin altında bulunur ve üretrayı çevreler. Bu konumdan dolayı, bir tümör prostatta büyürse, mesaneye veya üretraya basabilir ve kötü sorunlara neden olabilir.
İdrar problemleri şunları içerebilir:
- sık idrara çıkma ihtiyacı
- normalden daha yavaş bir akış
- idrar yaparken kanama (hematüri)
Cinsel sorunlar
Erektil disfonksiyon prostat kanserinin bir belirtisi olabilir. İktidarsızlık olarak da adlandırılan bu durum, ereksiyon elde edip sürdürememenizi sağlar. Boşalmadan sonra spermada kan da prostat kanserinin bir belirtisi olabilir.
Ağrı ve uyuşma
Metastatik kanser, vücudun ilk ortaya çıktığı diğer bölgelerine yayılmış kanserdir. Prostat kanseri metastaz yaptığında, genellikle kemiklere yayılır. Bu, aşağıdaki alanlarda ağrıya neden olabilir:
- leğen
- geri
- göğüs
Kanser omuriliğe yayılırsa, bacaklarınızda ve mesanenizde duygularınızı kaybedebilirsiniz.
Prostat kanserinin erken belirtileri?
Yukarıdaki semptomlardan herhangi biri prostat kanserine sahip olduğunuzun ilk belirtiniz olsa da, idrar semptomlarının erken ortaya çıkması diğer semptomlardan daha olasıdır.
Bu semptomların çoğunun kanser olmayan diğer durumlardan da kaynaklanabileceğini unutmamak önemlidir. Bu durumlar iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) ve prostatiti içerir .
Bu nedenle, sahip olabileceğiniz herhangi bir semptomu takip etmek önemli olsa da, kanserden kaynaklanmalarının iyi bir şans olduğunu unutmayın.
Bununla birlikte, bu koşulların hiçbiri idrarınızda kan görünmesine neden olmaz. Bu belirtiniz varsa, hemen doktorunuzu arayın.
İdrarınızdaki kan, kanserden başka bir şeyden kaynaklanabilir, ancak mümkün olan en kısa sürede teşhis edilmesi iyi bir fikirdir.
Prostat kanseri taraması ve teşhisi
Prostat kanseri taraması genellikle kendi kişisel tercihlerinize bağlıdır. Bunun çoğu, prostat kanserlerinin çoğunun yavaş büyüdüğü ve herhangi bir sağlık problemine neden olmadığı için önerilebilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) .
Ayrıca, taramanın bir parçası olabilecek prostat spesifik antijen (PSA) testinden elde edilen sonuçlar, kanserin yanlış teşhisine neden olabilir. Bu iki nedenden dolayı, tarama gereksiz endişe ve gereksiz tedaviye neden olabilir.
Tarama önerileri nelerdir
ACS'nin yaşlandıkça erkekler için tarama önerileri vardır . Yıllık bir tarama sırasında, doktorların belirli yaştaki erkeklerle prostat kanseri taramasının artıları ve eksileri hakkında konuşmasını tavsiye ederler. Bu görüşmeler aşağıdaki yaşlar için önerilir:
- 40 Yaş: 65 yaşından küçükken prostat kanseri olan bir birinci derece akrabası olan bir baba, erkek kardeş veya oğul gibi çok yüksek risk altındaki erkekler için.
- 45 Yaş: Afrikalı Amerikalı erkekler gibi yüksek risk altındaki erkekler ve 65 yaşından küçük yaşta birinci derece akrabası olan erkekler için.
- Yaş 50: Ortalama prostat kanseri riski olan ve en az 10 yıl daha yaşaması beklenen erkekler için.
ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü (USPSTF) şimdi 55 69 yaş arası erkeklerin doktoru ile ters konuştuktan sonra prostata özgü antijen (PSA) testinden geçmelerini tavsiye edip kararı kendilerine bırakır.
USPSTF, 70 yaş ve üstü erkekler için PSA tabanlı taramanın potansiyel faydalarının beklenen zararlardan ağır basmadığı sonucuna varıyor.
Teşhis için araçlar
Siz ve doktorunuz prostat kanseri taramasının sizin için iyi bir seçim olduğuna karar verirseniz, doktorunuz muhtemelen fizik muayene yapacak ve sağlık geçmişinizi tartışacaktır. Ayrıca aşağıdakileri içerebilecek bir veya daha fazla test yapacaklar:
- Dijital rektal muayene (DRE) : Bu muayene ile doktorunuz prostatınızı incelemek için rektumunuza eldivenli bir parmak sokacaktır. Prostat bezinizde tümör olabilecek sert topaklar varsa hissedebilirler.
- Prostat spesifik antijen (PSA) testi : Bu kan testi, prostat tarafından üretilen bir protein olan PSA seviyenizi tespit eder. PSA testi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki bölüme bakın.
- Prostat biyopsisi : Doktorunuz prostat kanseri tanısını doğrulamak için biyopsi isteyebilir. Biyopsi için, bir sağlık uzmanı prostat bezinizin küçük bir parçasını muayene için çıkarır.
- Diğer testler: Doktorunuz ayrıca MRI taraması, BT taraması veya kemik taraması da yapabilir .
Doktorunuz sizinle bu testlerin sonuçlarını tartışacak ve gerekli olabilecek sonraki adımlar için önerilerde bulunacaktır.
PSA testi
PSA kan testi, kanınızdaki prostat spesifik antijen miktarını kontrol eder. Seviyeler yüksekse, bu prostat kanseriniz olduğu anlamına gelebilir.
Bununla birlikte, kanınızda yüksek miktarda PSA olmanızın birçok nedeni vardır, bu nedenle test sonuçları yanlış tanıya ve gereksiz tedaviye yol açabilir.
Bu nedenle, USPSTF şimdi 55 ila 69 yaşlarındaki erkeklerin, doktorlarıyla konuştuktan sonra PSA testine girip girmeyeceklerine karar vermelerini önermektedir.
Bununla birlikte, PSA testi, prostat kanseri riski yüksek olan erkekler gibi bazı durumlarda hala uygundur. Ayrıca, zaten onaylanmış bir prostat kanseri vakanız varsa, bu test hala kanser evrelendirme veya derecelendirme için onaylanmıştır.
PSA kan testi yaptırmayı düşünmeden önce, riskler ve faydalar hakkında doktorunuzla konuşun.
Gleason ölçeği
Prostat biyopsisi yaptıysanız Gleason skoru alırsınız. Patologlar bu skoru prostat kanseri hücrelerinin derecesini sınıflandırmak için kullanırlar. Derece, anormal hücrelerin kanser gibi görünmesi ve büyümelerinin ne kadar agresif olduğu anlamına gelir.
Altıdan düşük bir Gleason skoru, hücrelerinizin kanser belirtileri göstermediği anlamına gelir, bu nedenle riskiniz düşüktür. Skorunuz yedi veya daha yüksekse, doktorunuz muhtemelen hücreleri değerlendirmek için skorunuza ve PSA seviyenize bakacaktır.
Örneğin, PSA seviyesi 10 ila 20 ng / mL arasında olan Gleason skoru 7, kanser hücrelerinin tanımlandığı anlamına gelir ancak kanser yavaş büyüyen hücrelerle muhtemelen agresif değildir.
PSA seviyeleri 20 ng / mL'den yüksek olan 8 veya daha yüksek Gleason skoru daha ileri bir tümörü gösterir. Bu, agresif kanser riskinizin daha yüksek olduğu anlamına gelir.
Prostat kanseri aşamaları nelerdir
Doktorunuz muhtemelen prostat kanserinizin evresini belirlemenize yardımcı olması için PSA testinizin sonuçlarını ve Gleason skorunuzu kullanacaktır. Aşama, kanserin ne kadar gelişmiş olduğunu gösterir. Bu bilgi doktorunuzun tedavinizi planlamasına yardımcı olur.
Prostat kanseri evrelemesinde kullanılan bir diğer araç Amerikan Ortak Kanser Komitesi (AJCC) TMN evreleme sistemidir . Diğer birçok kanser türü gibi, prostat kanseri de bu sistemi kullanarak aşağıdakilere dayalı olarak evrelendirilir:
- tümörün boyutu veya boyutu
- ilgili lenf düğümlerinin sayısı
- kanserin diğer bölgelere veya organlara yayılıp yayılmadığı (metastaz yapmış)
Prostat kanseri evreleri 1 ila 4 arasındadır. Hastalık 4. evrede en ilerlemedir.
Prostat kanseri tedavisi
Doktorunuz yaşınıza, sağlık durumunuza ve kanserinizin evresine göre kanseriniz için uygun bir tedavi planı geliştirecektir.
Kanser agresif değilse, doktorunuz aktif gözetim olarak da adlandırılan dikkatli beklemeyi önerebilir . Bu, tedaviyi geciktireceğiniz, ancak kanseri izlemek için doktorunuzla düzenli kontroller yapacağınız anlamına gelir.
Daha agresif kanser türleri, aşağıdakiler gibi diğer seçeneklerle tedavi edilebilir:
- ameliyat
- radyasyon
- kriyoterapi
- hormon tedavisi
- kemoterapi
- stereotaktik radyocerrahi
- immünoterapi
Kanseriniz çok agresifse ve metastaz yapmışsa, kemiklerinize yayılma ihtimali yüksektir. Kemik metastazları için, yukarıdaki tedaviler başkalarına ek olarak kullanılabilir.
Prostatektomi
Prostatektomi, prostat bezinizin bir kısmının veya tamamının çıkarıldığı cerrahi bir prosedürdür. Prostatın dışına yayılmayan prostat kanseriniz varsa, doktorunuz radikal bir prostatektomi geçirmenizi önerebilir. Bu prosedürle, tüm prostat bezi çıkarılır.
Farklı radikal prostatektomiler vardır. Bazıları açık, yani alt karnınızda daha büyük bir kesi olacak. Diğerleri laparoskopiktir, yani karnınızda birkaç küçük kesi olacaktır.
Prostat kanserinde hayatta kalma oranı nedir
Prostat kanseri erken teşhis edilir ve orijinal tümörden yayılmadıysa, görünüm genellikle iyidir. Erken teşhis ve tedavi olumlu bir sonucun anahtarıdır. Prostat kanseri belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, derhal doktorunuzla randevu almalısınız.
Bununla birlikte, kanser prostatınızın dışına ilerler ve yayılırsa, bu durum bakış açınızı etkileyecektir.
Prostat kanseri önlemek
Prostat kanseri için yaş gibi kontrol edemediğiniz bazı risk faktörleri vardır. Ancak kontrol edebileceğiniz başkaları şeylerde var.
Örneğin, sigarayı bırakma, prostat kanseri riskini azaltabilir araştırma sigara riskini artırdığını göstermiştir. Diyet ve egzersiz de prostat kanseri riskinizi etkileyebilecek önemli faktörlerdir.
Diyet
Bazı gıdalar, aşağıdakiler dahil olmak üzere prostat kanseri riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir:
- domates
- brokoli, Brüksel lahanası ve lahana gibi turpgiller
- balık
- soya
- zeytinyağı gibi omega-3 yağ asitleri içeren yağlar
Kanıt ayrıca bazı gıdaların prostat kanseri riskinizi artırabileceğini göstermektedir, örneğin:
- süt ve süt ürünleri
- hayvansal ürünlerde bulunan doymuş yağ
- kırmızı et
- ızgara et
Egzersiz yapmak
Egzersiz muhtemelen ileri prostat kanseri geliştirme ve prostat kanserinin ölme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Egzersiz de kilo vermenize yardımcı olabilir. Bu önemlidir çünkü araştırmalar obezitenin prostat kanseri için bir risk faktörü olduğunu göstermiştir. Doktorunuzun onayıyla haftanın çoğu günü 30 dakika egzersiz yapın.
Doktorunuzla mutlaka konuşun
Prostat kanseri tüm erkekler için yaşlandıkça bir risktir, ancak erken yakalanır ve tedavi edilirse, görünüm genellikle çok iyidir. Yaşlandıkça, riskiniz hakkında doktorunuzla açık görüşmeler yaptığınızdan emin olun.
Prostat kanseri olabileceğini düşündüğünüz herhangi bir belirtiniz varsa, hemen doktorunuzla konuşun. Semptomlarınız olmasa bile, riskinizi azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeyi düşünün.
Bir diyet sebze ve balık bakımından zengin ve tam yağlı süt ve kırmızı ette düşük bir ile eşleştirilmiş, egzersiz planı doktorunuz tarafından onaylanmış, hem de genel sağlığınızı artırmak olarak, prostat kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
KAYNAKLAR:
Yorum Gönder